Z woli Benedykta XVI na październik 2012 roku został zaplanowany synod biskupów. Za temat obrano niezwykle aktualną sprawę: "Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej". Lineamenta, czyli dokument zawierający pytania oraz propozycje zagadnień na XIII Zgroma­dzenie Zwyczajne Synodu Biskupów, już od blisko roku są dostępne dla pa­sterzy i wiernych. Każdy mógł przesłać do stosownego sekretariatu opi­nię na temat poruszanych zagadnień lub własne propozycje. W owym za­rysie planowanego spotkania przypomniano, że Kościół nie po raz pierwszy chce podjąć refleksję nad ewangelizacją.


Soborowa inspiracja

W 1974 roku, a więc krótko po II Soborze Watykańskim, kiedy Paweł VI przywrócił starożytną instytucję synodu biskupów, miało miejsce zgromadzenie biskupów z całego świata w Rzymie na temat: "Ewangelizacja współczesnego świata". W trzyosobowej delegacji z Polski był kard. Karol Wojtyła z Krakowa. Wybrano go na relatora grupy, która zajmowała się teologią ewangelizacji. Potem został on powołany (jako jeden z trzech biskupów z Europy) do zespołu redakcyjnego dokumentu końcowego tego synodu biskupów. Zebrany materiał od uczestników z różnych kontynentów był niezwykle obszerny, zwłaszcza pod względem ilości podejmowanych kwestii: "indygenizacja" (ulubiony wówczas termin kard. Wojtyły na oznaczenie wprowadzenia Ewangelii w różne narody) w Afryce, "wyzwolenie" w Ameryce Południowej, spotkania z religiami niechrześcijańskimi w Azji, sekularyzacja w Europie Zachodniej i "Kościół milczenia" w Europie Wschodniej oraz sprawa wolności religijnej we współczesnym świecie. Tak wyglądała nie tyle "geografia problemów teologicznych", ile "geografia uwarunkowań problemów pastoralnych". Przygotowany dokument końcowy, mający stanowić podsumowanie obrad i przesłanie, nie został jednak przyjęty przez zgromadzenie plenarne. Nie udało się osiągnąć większości w głosowaniu. Postanowiono jedynie całą dokumentację z sesji przekazać Pawłowi VI. Cenny materiał został wykorzystany przez Papieża. Tak powstała adhortacja (czyli zachęta) Evangelii nuntiandi, ogłoszona 8 grudnia 1975 roku, w dziesięciolecie Soboru.


Adhortacja z życia i dla życia Kościoła

Według Lineamenta na synod w roku 2012 papieska adhortacja wzmocniła dynamizm ewangelizacyjny Kościoła. Z perspektywy polskiej można przyznać rację takiemu przekonaniu. Referaty i wywiady kard. Wojtyły podczas wspomnianego synodu cechował szczególny entuzjazm co do sprawy ewangelizacji. Wypowiedzi biskupa krakowskiego zwracają na siebie uwagę, gdyż jako pasterz krakowski podzielał on postulat (który najczęściej pochodził z krajów misyjnych) zajęcia się ewangelizacją w imię wzmocnienia misyjności Kościoła. A przecież mógł, należąc do "Kościoła milczenia", zabiegać o to, aby bardziej zająć się choćby wolnością religijną. Inni biskupi także zabiegali o inny niż ewangelizacja temat synodu. Kard. Wojtyła uznał wybór tematu przez Pawła VI za cha­ryzmatyczny. Biskup krakowski przyjechał do Rzymu już z pewnym do­świadczeniem w tym względzie. Od 1972 roku za zgodą Stolicy Apos­tolskiej trwał duszpasterski synod krakowski. Z założenia nie miał on się skupiać na kwestiach prawnych, ale pastoralnych. W jego prace zostały włączone wszystkie stany Kościoła. Nowością była obecność świeckich. Na terenie tej diecezji biskup krakowski, w imię realizacji postulatów soborowych, przyjmował oazy, które organizował ks. Franciszek Blachnicki. Szczególne miejsce zajmowała parafia w Krościenku. Obecność Ruchu Światło-Życie w wielu diecezjach dała o sobie znać. Materiały formacyjne Ruchu zostały wzbogacone i uzasadnione także adhortacją Pawła VI. Papieski dokument dodawał odwagi wielu biskupom (a także teologom) w Polsce, aby otworzyć się na nowe ruchy i wspólnoty, które były – i są – próbą wprowadzenia w życie ostatniego soboru. Według Pawła VI postulaty soboru "dadzą się streścić w tym jednym: dokładać starań, żeby Kościół XX wieku stał się bardziej zdatny do głoszenia Ewangelii ludziom tegoż stulecia" (EN, 2). (...)

KAZIMIERZ PEK MIC