"Sobór Watykański II polecił zreformować Obrzędy chrztu dorosłych i ustanowić podzielony na różne stopnie katechumenat, aby dzięki temu czas przeznaczony na odpowiednie przygotowanie kandydatów został uświęcony kolejno sprawowanymi obrzędami’ (z dekretu Kongregacji Kultu Bożego z 1972 roku). W ten sposób nawiązano do wypracowanego przez wieki w Kościele sposobu inicjacji dorosłych w wiarę i życie Kościoła.
Na tej drodze możemy wyróżnić konkretne etapy, którym towarzyszy modlitwa Kościoła i badanie wiary kandydata. Wszystko to zostało zawa­rte w opublikowanych w języku polskim w 1988 roku Obrzędach chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych. We wprowadzeniu teologicznym i pastoralnym wyjaśniono, że "wtajemniczenie chrześcijan polega przede wszystkim na pierwszym sakramentalnym uczestnictwie w Śmierci i Zmartwychwstaniu Chrystusa" (8)1. Zasadnicza część rytuału obejmuje chrześcijańskie wtajemniczenie dorosłych, poprzedzone uwagami wstępnymi. Potem następuje opis kolejnych stopni, czyli etapów - gdy Kościół przyjmuje kandydata do przygotowania, gdy katechumen zostaje dopuszczony do przyjęcia sakramentów i gdy je faktycznie przyjmuje i staje się neofitą.
Kolejne etapy inicjacji dorosłych stanowią zasadniczy punkt odniesienia dla duszpasterzy odpowiedzialnych za wprowadzenie ludzi w dojrzałą wiarę. Chodzi tu zarówno o tych, którzy jako dzieci zostali ochrzczeni, ale nie mieli możliwości wzrastać w wierze osobiście przeżywanej (katechumenat pochrzcielny), jak i o tych, którzy jako dorośli przygotowują się do chrztu.


Prekatechumenat

Co jest istotne dla właściwej inicjacji, by kandydat na ucznia Chrystusa mógł podjąć osobistą decyzję wiary? "Chociaż obrzędy wtajemniczenia zaczynają się dopuszczeniem do katechumenatu, to jednak okres poprzedzający, czyli «prekatechumenat», ma wielkie znaczenie i dlatego nie należy go pomijać. Jest to bowiem czas ewangelizacji, w której Kościół otwarcie i wytrwale głosi prawdę o Bogu żywym i o Jezusie Chrystusie, posłanym dla zbawienia wszystkich, aby niechrześcijanie pod wpływem Ducha Świętego, który otwiera ich serca, uwierzyli, dobrowolnie nawrócili się do Pana i szczerze do Niego przylgnęli" (9).
Nie można również zakładać, iż także osoby zgłaszające się do katechumenatu pochrzcielnego już usłyszały, już poznały podstawowy kerygmat Kościoła i są zewangelizowane, nawet jeśli przychodzą ze środowiska chrześcijańskiego, a tym bardziej, gdy nie miały wcześniej wychowania w wierze. Raczej należy brać pod uwagę, by za każdym razem, wobec zarówno ochrzczonych, jak i nieochrzczonych, rozpoczynać od ewangelizacji, na którą "przeznacza się cały okres prekatechumenatu, aby dojrzało prawdziwe pragnienie pójścia za Chrystusem i przyjęcia chrztu" (10), gdyż można udzielać sakramentów świętych tylko tym, u których "rodzi się wiara i początkowe nawrócenie, dzięki czemu człowiek jest gotów odwrócić się od grzechu i skłonić ku tajemnicy Bożej miłości" (10).
Dopuszcza się do prekatechumenatu w sposób nieformalny tych, "którzy okazują przychylność wobec wiary chrześcijańskiej, chociaż jeszcze w pełni nie wierzą" (12). Określani są oni "sympatykami". Powinni być przedstawieni lokalnej wspólnocie przez prezbitera lub kogoś bliskiego, godnego zaufania. Podczas okresu prekatechumenatu towarzyszy im modlitwa Kościoła. (...)

KS. MIROSŁAW CHOLEWA