WALDEMAR BARSZCZ TOR
We wszystkich systemach prawnych sankcja prawna to typowa konsekwencja, jaką kodeksy przypisują określonemu przez to samo prawo przestępstwu lub wykroczeniu. Obowiązek każdego podmiotu danego systemu legislacyjnego, który nakazuje respektowanie sankcji, nazywany jest odpowiedzialnością karną lub administracyjną.
Przed przystąpieniem do nałożenia przewidzianej kary powinna być ustalona legalność sankcji. Chodzi tutaj o zapewnienie bezpieczeństwa prawnego, które polega na tym, że każdy ma mieć zagwarantowane prawo do obrony własnych interesów przed legalnym sądem karnym lub administracyjnym, czyli prawo do legalnego i sprawiedliwego procesu; ma również prawo do tego, by nie nakładano na niego innych kar, jak tylko przewidziane przez prawo.
Sankcja karna to sankcja represyjna wymierzana najczęściej przez sąd karny, polegająca na pozbawieniu osoby jakiegoś jej dobra własnego (np. wolności).
Sankcja egzekucyjna wymierzana jest zwykle przez sądy administracyjne i cywilne i polega na wymuszeniu zachowania wymaganego przez ustaloną normę, czyli na doprowadzeniu do stanu oczekiwanego przez pra-
wo (np. przymusowa eksmisja).
Sankcja nieważności (unieważnienie czynności prawnych) nakładana jest wówczas, kiedy naruszone zostaną normy prawa (np. gdy sporządzono testament niezgodnie z normami obowiązującymi w danym państwie lub gdy odmówiono wglądu do akt procesu osobom posiadającym takie prawo).