O rozmaitych odcieniach przemocy – w Kościele i wobec Kościoła – rozmawiano 9 grudnia, podczas spotkania, poświęconego tekstom, zamieszczonym w 73 numerze kwartalnika „Pastores”, które w większości poświęcone są temu zjawisku.

Uczestnicy dyskusji „Przemoc w Kościele?” zgodzili się, że zjawisko przemocy narasta. Księża - ks. Mirosław Cholewa, redaktor naczelny kwartalnika „Pastores” i ks. prof. Piotr Mazurkiewicz, pracownik Instytutu Politologii UKSW oraz sekretarz generalny Komisji Konferencji Episkopatów Unii Europejskiej COMECE w latach 2008-2012, bywali obiektami agresji słownej. Przemoc w internecie jest odbierana jako nieodłączny element mediów społecznościowych.

Ks. prof. Mazurkiewicz mówił o przemocy wobec ludzi Kościoła w społeczeństwach zachodnich, szczególnie we Francji i Belgii. Zdarza się, że nie robi ona już wrażenia na społeczeństwie, tak jak było, gdy władze zatrzymały w areszcie domowym episkopat Belgii, otwierały grobowce prymasów tego kraju, żeby je przeszukać.

Prelegent tłumaczył agresję wobec Kościoła czarną legendą, która powstała w okresie oświecenia i po rewolucji francuskiej, i która miała odwrócić uwagę od faktu, że pochłonęła ona milion ofiar. Wykładowca UKSW mówił też o subtelnej przemocy instytucjonalnej, stosowanej wobec Kościoła, który jest ostatnią instytucją broniącą życia i rodziny. Zgodził się z opinią, że spotykamy się z tendencją, którą o. Józef Augustyn SJ określił jako cywilizacyjne kwestionowanie religii.

Ks. prof. Mazurkiewicz mówił jednak także o bardzo pozytywnych reakcjach wiernych na Zachodzie na widok kapłana. Kiedyś na jednym z amerykańskich lotnisk długo udzielał błogosławieństwa współpasażerom, którzy widząc koloratkę i upewniwszy się, że jest księdzem, prosili go o to. U wielu katolików na Zachodzie zewnętrzne znaki kapłaństwa wywołują poruszenie i sympatię, wspomnienia przeszłości.

Prowadząca spotkanie redaktor Alina Petrowa-Wasilewicz stwierdziła, że prześladowania i przemoc wobec chrześcijan są niejako wpisane w ich los, swoim uczniom Jezus zapowiedział, że będą prześladowani. Jednak rzadziej myśli się o Kościele jako o środowisku przemocy.

O „przemocy od swoich” mówił autor jednego z najważniejszych tekstów w kwartalniku, ks. dr Mirosław Cholewa. We wspólnocie Kościoła – stwierdził – można spotkać się z wieloma sytuacjami, w których jedna strona używa swej przewagi lub próbuje to robić. Nieraz świeccy próbują narzucić swoją wolę duszpasterzom, zdarza się, że księża mają pretensję do konfratrów za to, że są wierni zasadom Kościoła. Redaktor naczelny kwartalnika mówił też o zazdrości, ambicjach, obmowach i anonimach, wysyłanych do przełożonych lub do traktowania współbraci „jak powietrze”. Zostały też przytoczone słowa z wywiadu, przeprowadzonego z o. Józefem Augustynem, w którym znany duszpasterz stwierdza: „my, księża, bywamy mistrzami pasywnej agresji” lub „perfidne milczenie oznacza pogardę”.

Uczestnicy dyskusji, zapytani, czy Kościół – z jednej strony spychany na margines, z drugiej – oskarżany o całe zło świata – może mieć wpływa na zmniejszenie przemocy – mówili o konieczności dawania świadectwa – na zewnątrz i wewnątrz wspólnoty. Pogłębiona modlitwa i otwarcie na łaskę uzdolni do takiego świadectwa.

Marcin Walczak, doktorant KUL, zaangażowany w promocję kwartalnika omówił jego zawartość. Przypomniał, że obecnie wszelka przemoc jest piętnowana, zaś twórcy „Pastores” ukazali jej różnorodne aspekty. Ks. Maciej Warowny pisał w artykule jak „Boska non violence” przenika na przestrzeni stuleci w świadomość ludu Izraela, Grzegorz Górny pisze o inkwizycji, demaskując liczne stereotypy i przekłamania na jej temat.

W numerze zamieszczony jest słynny wykład papieża Benedykta XVI, wygłoszony w Ratyzbonie, dotyczący wiary i rozumu. Komentarzem do znanego tekstu, w którym między innymi Ojciec Święty rozważa, czy wolno stosować przemoc w życiu religijnym i odnosi to także do islamu, jest artykuł ks. Andrzeja Halemby pt. „Benedykt XVI proroczo o islamie”, gdyż po dekadzie odbiorca odczytuje wykład w innych okolicznościach. Adam Regiewicz pisze o przemocy, którą przesycone są już bajki dla dzieci i która towarzyszy nieodłącznie dzisiejszemu człowiekowi, jezuita James V. Schall SJ pyta, czy chrześcijaństwo jest religią wygodną.

O stosunku współczesnej Europy do przemocy i Konwencji antyprzemocowej mówi w wywiadzie europoseł Marek Jurek, a liczne formy dominacji, także bardzo subtelne, omawia o. Józef Augustyn. Ks. prof. Piotr Mazurkiewicz opublikował tekst pt. Duszpasterstwo rodzin w kontekście ‘Amoris laetitia’”, zaś dominikanin Tomasz Wytrwał OP „’Mitis Iudex Dominus Iesis’ na temat stwierdzenia nieważności małżeństw”.

Dyskusję zorganizowało Wydawnictwo Bernardinum oraz Katolicka Agencja Informacyjna.

{gallery}2016konf{/gallery}