Twórczość i osoba C. S. Lewisa przez ponad 50 lat, jakie upłynęły od jego śmierci, budzą zazwyczaj skrajne reakcje – bezwarunkowego uwielbienia albo pogardliwej wrogości. Ta pierwsza postawa owocuje kolejnymi panegirykami na jego cześć (pisanymi zwłaszcza za oceanem), ta druga – publikacjami mającymi odbrązowić i zdyskredytować autora, którego książki nadal cieszą się popularnością wśród czytelników w bardzo różnym wieku.

Książka McGratha – który podobnie jak Lewis wychowywał się w Irlandii, a potem studiował i wreszcie wykładał w Oksfordzie – to wyważone studium postaci, a przede wszystkim myśli autora Opowieści z Narnii, unikające obu tych tendencji i dążące do przedstawienia bohatera w obiektywnym świetle. Szczególną zaletą dla polskiego czytelnika jest wykorzystanie przez McGratha zbioru wszystkich listów C. S. Lewisa, opublikowanych w latach 2000-2006, niedostępnych w języku polskim, a stanowiących niezwykle bogate źródło informacji o nim samym, o kolejach jego losu i zmianach w jego sposobie myślenia. Nawet czytelnicy już zaznajomieni z sylwetką i ogólną biografią Lewisa znajdą tu mnóstwo ciekawych faktów i nowych perspektyw, pozwalających wyraźniej dostrzec i lepiej wczuć się w realia kolejnych etapów jego życia – od dzieciństwa naznaczonego śmiercią matki, poprzez udział w wojnie, pełne sukcesów studia i ciężkie lata starań o zatrudnienie w Oksfordzie, skomplikowane relacje osobiste z ojcem, bratem, wieloletnią towarzyszką życia, panią Moore, i poślubioną pod koniec życia Joy Davidman, aż po publiczną działalność i nieoczekiwaną sławę, którą Lewis zyskał jeszcze za życia. Z niektórymi interpretacjami – zarówno twórczości Lewisa, jak i faktów z jego życia – prezentowanymi przez McGratha można się nie zgadzać (tłumacz dał temu wyraz w przypisach), ale na pewno warto sięgnąć po tę lekturę, pozwalającą dostrzec w losach Lewisa przykład tego, jak łaska, budując na naturze, potrafi dogłębnie przemienić zwykłego, niepozbawionego wad człowieka i uczynić go narzędziem Bożego planu dotarcia z orędziem zbawienia do wszystkich ludzi. Dzięki niej zagorzały ateista, jakim w młodości był Lewis, może zasłużyć na miano współczesnego proroka, który nadal przyciąga wielu wyznawców do chrześcijaństwa.


ms