Bp Robert Barron jest autorem dobrze znanym polskiemu czytelnikowi. Do niedawna biskup pomocniczy Los Angeles, obecnie ordynariusz diecezji Winona-Rochester, od lat specjalizuje się w ewangelizacji przez kulturę. Robi to za pośrednictwem założonej przez siebie internetowej platformy Word on Fire, a także przez publikacje książkowe, do których należy Odnowiona nadzieja.

Jest to tom niejednorodny, zbierający teksty pisane na przestrzeni ostatnich lat, od artykułów po homilie. Jego trzon stanowi jednak coś, co można by nazwać eseistyką teologiczną w najwłaściwszym znaczeniu tego słowa. Chodzi o taki rodzaj tekstów, które są nie tyle owocem znawstwa jednego tematu, ile raczej wszechstronnego spojrzenia na rzeczywistość, karmionego zarówno lekturami, jak i doświadczeniem. Bp Barron jest świadom tego, że w dzisiejszym świecie walka o ludzi toczy się nie tylko na płaszczyźnie moralnego wpływu czy intelektualnej argumentacji, ale także (a może przede wszystkim) na płaszczyźnie wyobraźni. Prowadzi go to do docenienia rodzajów przekazu, które oddziałują właśnie na tę władzę (vide rozdział 17, „Chrystus w kinie”). Bp Barron potrafi też wykorzystać potencjał wyobraźni karmionej słowem Bożym jako pomoc do rozjaśnienia problemów, z jakimi boryka się dziś Kościół – po mistrzowsku robi to w rozdziale 10 („Analiza skandalu nadużyć seksualnych z biblijnego punktu widzenia”). W innych tekstach pokazuje związek między trudnymi zagadnieniami z dziedziny teologii i filozofii a życiem wiary (prostota Boga w rozdziale 6 i postmodernistyczna krytyka pojęcia daru w rozdziale 7). Chyba najciekawszy jest przewijający się w wielu rozdziałach temat modelowania relacji teologii i kultury. Zajmuje on poczesne miejsce zwłaszcza w tekście „Jak von Balthasar zmienił moje myślenie” (rozdział 5), będącym przystępnym i trafnym zarysem specyfiki myśli tego wielkiego, ale trudnego w lekturze teologa. Tekst zaczyna się od osobistego wspomnienia: jako student i młody profesor, Barron pozostawał pod wpływem „modelu eksperiencjalnego”. Zgodnie z tym modelem, punktem wyjścia teologii jest doświadczenie i to właśnie w nim trzeba szukać zakorzenienia dla prawd wiary. W przeciwnym razie wiara, oderwana od doświadczenia, stanie się dla ludzi niezrozumiałym i niepotrzebnym dodatkiem do życia – odpowiedzią na pytania, których nikt nie zadaje. Teksty Balthasara pomogły bp. Barronowi zobaczyć, że model ten brnie w ślepą uliczkę, ponieważ czyni z tego, co ludzkie, miarę tego, co Boskie. W zamian Balthasar proponuje, by jakąkolwiek mowę o Bogu zaczynać od danych Objawienia i dopiero wtedy szukać dróg połączenia z doświadczeniem dzisiejszego człowieka. Właśnie konsekwentne stosowanie tej metody sprawia, że teksty samego bp. Barrona łączą w sobie dwie cechy, które nieczęsto spotyka się razem: mocne przywiązanie do katolickiej ortodoksji i prawdziwie dialogiczne nastawienie do współczesnej kultury.

ap