Mówi się, że inter arma silent Musae. Jednak to właśnie tocząca się za naszą granicą wojna stawia na nowo pytanie o relacje między wiarą a kulturą. Spór o pojęcie wojny sprawiedliwej dotyczy w istocie przydatności dla współczesnego życia wiary myślowego, więc i kulturowego dziedzictwa cywilizacji chrześcijańskiej. Odzywają się na nowo głosy widzące w nim tylko „ludzką tradycję” (por. Mk 7,8), a nie świadectwo wiary minionych pokoleń, z którymi przecież powinniśmy zachować „wspólnotę świętych”.
Dziedzictwo to – w swoich wszelkich formach, od najbardziej zobowiązujących, magisterialnych, przez filozofię, instytucje i obyczaje społeczne, po sztukę – ma prawo do czci i uwagi, a my powinniśmy rozważać je, przyjmując zawartą w nim prawdę bez pragmatycznej, politycznej czy duszpasterskiej (co nierzadko na jedno wychodzi) cenzury. Rzecz ma też wymiar całkiem codzienny. Chodzi na przykład o to, czy bazyliki, w których się modlimy, będą ciągle naszymi domami. Czy w bogactwie sztuki, którą możemy w nich znaleźć, będziemy widzieć nieprzydatną już Biblię ubogich, zakłócającą nasze osobiste medytacje, czy też dojrzymy w nich na nowo ikonę Nieba, przestrzeń świętą, której kontemplacja sama w sobie jest modlitwą? Czy będziemy ciągle potrafili patrzeć z synowskim przywiązaniem (a przynajmniej z zainteresowaniem) na groby pochowanych tam książąt i biskupów, czy będziemy przechodzić obok nich zupełnie obojętnie? Nie są to problemy abstrakcyjne, bo z drugiej strony architektura sakralna ostatniego ćwierćwiecza XX wieku reprezentuje dyskretną formę ikonoklazmu. Podejście „kulturo-sceptyczne” ma swoje argumenty. Po pierwsze, zakłada, że zabytki… (…)
MAREK JUREK (ur. 1960), publicysta, historyk, tłumacz, współzałożyciel magazynu „Christianitas”; przez wiele lat czynny polityk, m.in. przewodniczący Krajowej Rady RTV, marszałek Sejmu RP, poseł do Parlamentu Europejskiego. Ostatnio opublikował książkę 100 godzin samotności albo rewolucja październikowa nad Wisłą.
Więcej przeczytasz w najnowszym numerze kwartalnika PASTORES 95 (2) Wiosna 2022.
